Środki trwałe w księgach rachunkowych

Czym są środki trwałe?

Definicja, która mieści się z art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości mówi o tym, że są to rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi środki. Muszą one przebiegać według poniższych warunków:

  1. Powinny być one wyposażone we wszystkie niezbędne składniki, przydatne do funkcjonowania zgodnie z ich przeznaczeniem. Ponadto muszą być sprawne technicznie, a także dopuszczone do użytkowania pod kątem prawnym. Dzięki temu bezpiecznie można je wykorzystać w prowadzonej działalności. 
  2. Składniki powinny przynosić korzyści ekonomiczne, użyteczność ekonomiczna jest dłuższa niż rok.
  3. Przeznaczenie ich służy do spełniania, realizacji założonych celów, które zostają określone w dokumentacji. 

Środki trwałe są rzeczowymi aktywami trwałymi i ważne, aby również spełniały definicję aktywów z art. 3 ust. 1 pkt 12 ustawy o rachunkowości. Biorąc pod uwagę powyższą definicję aktywa są zrozumiałe jako pilnowane przez określoną jednostkę zasoby. Zasoby te są majątkowe i ich wartość jest wiarygodna i określona. Ponadto są one wynikiem zdarzeń, które już minęły i spowodowały przyszłościowo wpływ korzyści ekonomicznych. 

Warto wiedzieć, że ustawa mówiąca o rachunkowości, inaczej niż ustawy podatkowe, nie posiada pewnego wymogu. Składniki aktywów zaliczane do środków trwałych nie muszą stanowić własności lub współwłasności jednostki. Jedynie powinny być kontrolowane przez jednostkę. Co oznacza ta kontrola? Dana jednostka ma prawo do uzyskiwania przyszłych korzyści ekonomicznych, które powstają w związku z przyczyną jaką jest dany składnik aktywów. Ponadto może ona mocno ograniczyć dostęp do tych profitów osobom postronnym. Kontrola ta wynika z tytułu prawnego np. umowa darowizny lub akt własności. Kontroli mogą również zostać poddane aktywa nie stanowiące własności jednostki. 

Co zalicza się do środków trwałych?

W szczególności do środków trwałych zalicza się:

  1. środki transportu, maszyny, urządzenia itp.,
  2. nieruchomości np. grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budynki i budowle, lokale o odrębnej własności, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego,
  3. inwentarz żywy,
  4. ulepszenia w obcych środkach trwałych

Sprzedaż środka trwałego w księgach rachunkowych

Sprzedaż środka trwałego w księgach rachunkowych wiąże się z przychodem podatkowym. Tyczy się to jednostki, która rozpoznaje ją zgodnie z art. 14 ust. z 15.02.1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o CIT). Przychód i jego wartość, która zostanie uzyskana ze sprzedaży środka trwałego, pojawia się przez kwotę umowną. Zostaje ona wykazana na fakturze dotyczącej sprzedaży, ale zastrzega się, że w momencie gdy cena różni się znacznie od wartości rynkowej zachodzi pewien proces. Organ podatkowy, który sugeruje się ceną rynkową identycznego środka trwałego ma prawo samemu ustalić jego wartość. Zgodnie z art. 12 ust. o CIT uważa się, że datą powstania przychodu jest dzień wydania majątku, wykonania usługi, częściowego wykonania usługi, zbycia prawa majątkowego. Nie może odbyć się to później niż:

  1. uregulowanie należności,
  2. wystawienie faktury. 

Ustalenie wyniku podatkowego ze sprzedaży

W momencie ustalania wyniku podatkowego związanego ze sprzedażą środka trwałego jednostki: wartość przychodu, który został określony na fakturze sprzedaży pomniejsza się o kwotę poniesioną w związku z nabyciem określonego środka trwałego. Środki trwałe podlegają amortyzacji, z tego tytułu odpisy wlicza się do kosztów podatkowych. W związku z tym nie są one uznawane za koszty zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT. Kto powinien wystawić fakturę? Jednostka sprzedająca majątek trwały, która podlega VAT. Gdy podatnik otrzymuje środek trwały i korzysta z prawa do odliczania podatku jest zobligowany do tego, aby opodatkować go według określonej stawki. W przypadku gdy środek trwały został wykorzystany tylko i wyłącznie na cele działalności zwolnionej z podatku następuje zwolnienie jednostki z opodatkowania sprzedaży środka trwałego. W związku z powyższym podatnik nie nabywa prawa do odliczania podatku naliczonego podczas tworzenia lub nabycia środka trwałego