Na każdego podatnika są nałożone pewne obowiązki. Przedsiębiorca, który jest płatnikiem, musi regularnie płacić podatki oraz składać deklaracje podatkowe, co do których obowiązują ścisłe terminy. W przypadku niedopełnienia takich obowiązków grożą nam konsekwencje. Mogą być finansowe, jak mandat, lub grzywna. Czy możemy temu zapobiec? Czym jest czynny żal? Kto może go zgłosić?
Czynny żal – definicja
Podatnicy często muszą wykazywać się terminowością i odpowiedzialnością przy wszelkich procesach. Sumienność jest niezwykle ważna także przy rozliczeniach podatkowych. Popełnienie wykroczenia, lub przestępstwa skarbowego może wynikać z wielu przyczyn. Najczęściej błędy popełnia podatnik, który o czymś zapomniał, źle zorganizował swoją pracę, bądź nie był świadomy wszystkich obowiązków. W takiej sytuacji możemy wykorzystać narzędzie, którym jest czynny żal. Pozwoli nam uniknąć kary, w przypadku niedopełnienia czynności skarbowych.
Jeśli odpowiednio szybko złożymy czynny żal oraz dokonamy „zapomnianego” obowiązku, możemy uniknąć dotkliwych konsekwencji. Ważną rolę odgrywa tutaj czas, ponieważ jeśli urząd skarbowy sam wcześniej wykryje wykroczenie, lub przestępstwo, to czynny żal będzie bezużyteczny.
Warto pamiętać, że zobowiązanie podatkowe musimy jak najszybciej rozliczyć, a składając „samo donos” do organu skarbowego unikniemy jedynie odpowiedzialności karno-skarbowej. Urząd skarbowy wyznacza nam nowy termin dokonania określonych obowiązków. Oznacza to, że nie musimy uregulować należności, dopóki organ podatkowy nie określi tego terminu. Złożenie czynnego żalu dotyczy też sytuacji niezłożenia w terminie deklaracji podatkowej. Wtedy musimy zawiadomić US, podać wszystkie okoliczności i osoby współdziałające.
Czy czynny żal jest zawsze skuteczny?
Zgodnie z powyższym skorzystanie z czynnego żalu wiąże się ze spełnieniem pewnych warunków:
- ujawnienie popełnionego zabronionego czynu, czyli przyznanie się do błędu,
- opisanie okoliczności zgodnie ze stanem faktycznym,
- ujawnienie wszystkich osób współdziałających.
Według przepisów Kks czynny żal nie będzie skuteczny, gdy urząd skarbowy miał wcześniej udokumentowaną informację o popełnieniu wykroczenia, lub przestępstwa skarbowego. Rodzaj dokumentu nie jest tutaj sprecyzowany. Musi dostatecznie wyraźnie wskazywać na znamiona takiego czynu. Będzie bezskuteczny także, jeżeli organ ścigania rozpoczął już kontrolę, w celu ujawnienia przestępstwa.
Kto nie może złożyć czynnego żalu?
Z czynnego żalu nie może skorzystać sprawca, który:
- polecił innej osobie (zależnej od siebie) wykonanie zabronionego czynu,
- namawiał inną osobę do popełnienia zabronionego czynu, ponieważ chciał zgłosić to przeciwko niej,
- kierował wykonaniem zabronionego czynu,
- zorganizował grupę, której celem miało być popełnienie wykroczenia, lub przestępstwa skarbowego, lub tą grupą kierował (chyba że wszyscy członkowie grupy dokonali tego czynu wspólnie z nim).
Forma złożenia czynnego żalu
Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego możemy złożyć ustnie, lub na piśmie. Czynny żal nie może być anonimowy. Musimy podać co najmniej imię, nazwisko i adres. Jeśli składamy go na piśmie, to musimy go także podpisać. Od niedawna czynny żal możemy zgłosić również przez konto w e-Urzędzie Skarbowym.
Kiedy zgłosić czynny żal? M.in. jeśli:
- nie złożyliśmy deklaracji okresowej, lub zeznania rocznego w terminie,
- nie zapłaciliśmy całej lub części kwoty zobowiązania podatkowego,
- nie prowadziliśmy rzetelnie ewidencji, lub ksiąg rachunkowych,
- bezprawnie stosowaliśmy obniżone stawki podatku i zwolnienia,
- wystawiliśmy faktury, które zawierają błędy.
Czy czynny żal składa przedsiębiorca, czy księgowa?
W wielu przypadkach to księgowi są odpowiedzialni za rozliczenia podatkowe. Firmy korzystają bowiem z usług biur rachunkowych, a te działają w ich imieniu na podstawie umowy. Zawiadomienie w formie czynnego żalu o popełnieniu wykroczenia może zatem zgłosić pełnomocnik sprawcy. Nie ma ku temu żadnych przeszkód prawnych. Jedynym wymogiem jest to, aby reprezentant, np. księgowy posiadał pełnomocnictwo szczególne, a nie tylko ogólne, żeby podpisać taki dokument.