Zwolnienie lekarskie, potocznie nazywane L4, to dla pracownika czas przeznaczony na regenerację i powrót do zdrowia. Warto jednak pamiętać, że choroba nie zwalnia z pewnych formalności – nawet jeśli dokument trafia automatycznie do pracodawcy i ZUS dzięki systemowi e-ZLA. Obowiązek poinformowania szefa o nieobecności, zgłoszenie zmiany miejsca pobytu czy przestrzeganie zaleceń lekarza to zasady, których nie można lekceważyć. W przeciwnym razie grożą nieprzyjemne konsekwencje: od utraty zasiłku chorobowego po zwolnienie dyscyplinarne.

Obowiązek poinformowania pracodawcy o zwolnieniu lekarskim

Choć elektroniczne zwolnienie lekarskie (e-ZLA) automatycznie trafia do pracodawcy i ZUS, pracownik wciąż ma obowiązek samodzielnie poinformować szefa o swojej nieobecności. To ważne nie tylko ze względów formalnych, ale też organizacyjnych – firma musi wiedzieć, jak zaplanować zastępstwa czy podzielić obowiązki. Informacja może być przekazana telefonicznie, SMS-em, e-mailem lub osobiście, w zależności od procedur obowiązujących w zakładzie pracy. Należy zrobić to niezwłocznie, a najpóźniej do drugiego dnia nieobecności. Najważniejsze informacje czym jest L4 znajdziesz w naszym artykule Zwolnienie chorobowe. L4 – najważniejsze informacje.

Zmiana miejsca pobytu na L4 – kiedy i komu musisz to zgłosić?

Nie każdy pracownik zdaje sobie sprawę, że na zwolnieniu lekarskim nie tylko trzeba powiadomić pracodawcę o samej nieobecności, ale również poinformować o ewentualnej zmianie miejsca pobytu. W praktyce oznacza to, że jeśli w trakcie choroby postanowisz spędzić kilka dni u rodziny, przenieść się do innego miasta czy nawet na wieś, musisz zgłosić to zarówno pracodawcy, jak i ZUS. Na zrobienie tego masz 3 dni od momentu zmiany adresu. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ zarówno ZUS, jak i pracodawca mają prawo do przeprowadzenia kontroli, czy rzeczywiście wykorzystujesz zwolnienie zgodnie z przeznaczeniem. Jeśli kontrolerzy nie zastaną Cię pod adresem wskazanym w e-ZLA, możesz mieć poważne problemy. Dzięki systemom elektronicznym zgłaszanie takich informacji jest dziś dużo prostsze i szybsze, ale odpowiedzialność zawsze spoczywa na pracowniku.

Co wolno, a czego nie wolno robić na zwolnieniu lekarskim?

Zwolnienie lekarskie nie oznacza pełnej swobody – to czas przeznaczony na leczenie i regenerację. Pracownik ma obowiązek stosować się do zaleceń lekarza, a każde działanie niezgodne z tym celem może mieć dla niego poważne konsekwencje. Żeby było prościej, poniżej znajdziesz listę tego, co jest dozwolone, a co zakazane na L4:

Co wolno na zwolnieniu lekarskim:

• wykonywać codzienne, niezbędne czynności, np. zakupy czy przygotowanie posiłków,
• wychodzić do apteki lub na wizytę lekarską,
• korzystać z rehabilitacji lub zabiegów wspierających leczenie,
• spacerować lub odpoczywać na świeżym powietrzu (jeśli nie stoi to w sprzeczności z zaleceniami lekarza).

Czego nie wolno podczas L4:

• podejmować jakiejkolwiek pracy zarobkowej, nawet dorywczej,
• prowadzić działalności gospodarczej lub wykonywać umów cywilnoprawnych,
• wykonywać ciężkich prac fizycznych, np. w gospodarstwie rolnym,
• wyjeżdżać bez zgłoszenia zmiany miejsca pobytu.

Kontrola na zwolnieniu lekarskim i możliwe konsekwencje

Zarówno pracodawca, jak i ZUS mają prawo sprawdzić, czy pracownik wykorzystuje zwolnienie lekarskie zgodnie z jego celem. Kontrole nie są rzadkością. Mogą być przeprowadzane zarówno w miejscu zamieszkania, jak i w miejscu wskazanym w e-ZLA.

Kto może skontrolować pracownika na L4?

• pracodawca – zwłaszcza wtedy, gdy opłaca wynagrodzenie chorobowe,
• ZUS – w ramach standardowych procedur,
• upoważnione osoby działające na zlecenie firmy lub urzędu.

Jakie są konsekwencje nadużyć?

• cofnięcie prawa do wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku,
• obowiązek zwrotu już wypłaconych świadczeń,
• wpisanie negatywnej adnotacji w dokumentacji kadrowej,
• możliwość rozwiązania umowy o pracę, nawet w trybie dyscyplinarnym.

Prawa pracownika na zwolnieniu lekarskim

Zwolnienie lekarskie to nie tylko obowiązki, ale także konkretne prawa, które chronią pracownika w czasie choroby. Warto o nich pamiętać, bo dzięki nim można spokojnie skupić się na powrocie do zdrowia bez obaw o sytuację zawodową czy finansową. Pracownik korzystający z L4 ma przede wszystkim zagwarantowaną ochronę stosunku pracy. Pracodawca nie może zwolnić go wyłącznie z powodu nieobecności wynikającej z choroby (choć istnieją pewne wyjątki, np. długotrwała niezdolność do pracy). Kolejnym ważnym przywilejem jest prawo do świadczeń pieniężnych. W pierwszych 33 dniach choroby (a u osób po 50. roku życia – w pierwszych 14 dniach) wynagrodzenie wypłaca pracodawca. Następnie, jeśli niezdolność trwa dłużej, wypłatę przejmuje ZUS w formie zasiłku chorobowego.

Najważniejsze prawa pracownika na L4:

• prawo do usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
• prawo do ochrony stosunku pracy (z wyjątkami określonymi w kodeksie pracy),
• prawo do wynagrodzenia chorobowego i zasiłku,
• prawo do spokojnego leczenia zgodnie z zaleceniami lekarza, bez presji powrotu przed czasem.

Zwolnienie lekarskie pracownika w programie Rozliczenie Płac RP

Na L4 obowiązki pracownika są równie ważne jak prawa. Obowiązek poinformowania pracodawcy i ZUS, zgłoszenie zmiany miejsca pobytu, przestrzeganie zaleceń lekarskich oraz świadomość zakazów (np. pracy zarobkowej) chronią przed konsekwencjami, takimi jak cofnięcie zasiłku. Warto korzystać ze sprawdzonych programów do rozliczania pracowników i ewidencji czasu pracy.

Rozliczenie Płac RP od Varico to program kadrowo-płacowy, który może znacznie wspomóc pracę działów HR i płac. Automatyczne naliczanie zasiłków chorobowych, ewidencja nieobecności (w tym z powodu choroby), przypomnienia o badaniach lekarskich czy integracja z systemem e‑Deklaracje i Płatnik – to funkcje, które sprawiają, że zarządzanie L4 staje się prostsze i mniej podatne na błędy.

Źródła

poradnikprzedsiebiorcy.pl

www.biznes.gov.pl 

kadry.infor.pl