System kaucyjny w Polsce staje się faktem – rusza już 1 października 2025 roku. Jeśli kupujesz wodę, napój gazowany czy piwo w plastikowej butelce, puszce lub szklanej butelce zwrotnej, zapłacisz dodatkowo kaucję. Dobra wiadomość? Te pieniądze odzyskasz, kiedy oddasz opakowanie do sklepu lub specjalnego automatu. Brzmi skomplikowanie? W rzeczywistości system kaucyjny ma być prosty i wygodny – bez konieczności trzymania paragonów czy skomplikowanych formalności. Dzięki niemu Polska ma szansę odzyskać nawet ponad 90% opakowań po napojach i znacznie ograniczyć ilość odpadów, które trafiają na wysypiska. W tym artykule znajdziesz najważniejsze informacje: jak działa system kaucyjny, kogo obejmie, jakie opakowania wchodzą w jego zakres, ile wyniesie kaucja oraz jakie korzyści przyniesie to konsumentom i środowisku.

Czym jest system kaucyjny?

System kaucyjny to prosty mechanizm, dzięki któremu butelki i puszki nie będą lądować w koszu, tylko wrócą do obiegu. Kupując napój w plastikowej butelce, puszce albo szklanej butelce zwrotnej, zapłacisz dodatkowo niewielką kwotę – kaucję. Pieniądze odzyskasz, gdy oddasz opakowanie do sklepu lub specjalnego automatu. Co ważne, nie potrzebujesz paragonu – liczy się samo opakowanie w dobrym stanie i z etykietą. Taki system działa już od lat w wielu krajach Europy, a w Polsce ruszy 1 października 2025 roku. Jego główny cel to zwiększenie recyklingu i ograniczenie odpadów, tak aby jak najwięcej surowców trafiało ponownie do produkcji, a nie na wysypiska.

Od kiedy startuje system kaucyjny w Polsce?

Choć początkowo system kaucyjny miał wejść w życie 1 stycznia 2025 r., ostatecznie rząd przesunął start na 1 października 2025 roku. Dzięki temu sklepy, producenci i firmy zarządzające obiegiem opakowań zyskają więcej czasu na przygotowanie infrastruktury – od butelkomatów po oznakowanie produktów. Warto też wiedzieć, że system nie zostanie wdrożony od razu w pełnym zakresie. Od października obejmie plastikowe butelki typu PET i puszki metalowe, a od stycznia 2026 roku dodatkowo szklane butelki wielokrotnego użytku. To oznacza, że przez kilka miesięcy konsumenci będą mieli okres przejściowy, w którym w sklepach pojawią się zarówno napoje z kaucją, jak i bez niej.

Jakie opakowania obejmie system kaucyjny?

System kaucyjny w Polsce obejmie przede wszystkim:

• butelki plastikowe typu PET do 3 litrów, 
• puszki aluminiowe do 1 litra, 
• szklane butelki wielokrotnego użytku. 

W praktyce oznacza to, że większość popularnych napojów – od wody mineralnej, przez colę, aż po piwo – będzie objęta kaucją. Z systemu wyłączono natomiast opakowania po mleku i produktach mlecznych, ponieważ ich recykling wygląda inaczej i wymaga osobnych rozwiązań. Co ważne, wszystkie butelki i puszki wchodzące do systemu będą odpowiednio oznaczone, żeby łatwo można było je odróżnić na sklepowej półce. Dzięki temu konsument od razu będzie wiedział, za które opakowania zapłaci kaucję i które może oddać w sklepie lub automacie.

Ile wyniesie kaucja i jak ją odzyskać?

Wysokość kaucji będzie prosta do zapamiętania:

• 0,50 zł zapłacimy za plastikowe butelki typu PET i puszki aluminiowe, 
• a od stycznia 2026 roku dodatkowo 1 zł za szklaną butelkę wielokrotnego użytku. 

Co ważne, kaucję odzyskamy w całości, oddając puste opakowanie do sklepu lub automatu. Nie trzeba mieć paragonu – liczy się tylko to, żeby butelka czy puszka były w dobrym stanie, z widoczną etykietą i niezmiażdżone. Dzięki temu oddawanie opakowań będzie bardzo proste – przy okazji zakupów wystarczy włożyć je do punktu zbiórki i od razu odzyskać pieniądze lub pomniejszyć rachunek przy kolejnych zakupach.

Gdzie będzie można oddać opakowania?

Oddanie butelek czy puszek nie będzie problemem, bo system kaucyjny zakłada szeroką sieć punktów zbiórki. Wszystkie sklepy o powierzchni powyżej 200 m² będą musiały obowiązkowo przyjmować opakowania i zwracać kaucję. W mniejszych sklepach będzie to dobrowolne, choć właściciele wielu z nich pewnie zdecydują się na udział w systemie, żeby nie tracić klientów. Wyjątkiem są szklane butelki wielokrotnego użytku – tu nawet małe sklepy będą musiały przyjmować je z powrotem. Coraz częściej pojawiać się będą też automaty, tzw. butelkomaty, które pozwolą na szybki i bezobsługowy zwrot opakowań, a środki za kaucję trafią od razu do klienta.

Kto organizuje system kaucyjny?

Za system kaucyjny nie odpowiada państwo, tylko producenci i importerzy napojów, którzy mają obowiązek stworzyć specjalne podmioty zarządzające całym procesem. To właśnie one będą organizować punkty zbiórki, współpracować ze sklepami i dbać o to, by kaucja wracała do konsumentów. W praktyce działa to jak zamknięty obieg pieniędzy: klient płaci kaucję przy zakupie, sklep przekazuje ją dalej do operatora systemu, a gdy butelka czy puszka trafi z powrotem do punktu zbiórki – pieniądze wracają do klienta. Dzięki temu system jest przejrzysty, bezpieczny finansowo i motywuje wszystkich uczestników rynku do recyklingu.

Jakie są korzyści systemu kaucyjnego?

System kaucyjny to rozwiązanie, które ma przynieść korzyści wszystkim. Dla konsumenta oznacza prosty sposób na odzyskanie pieniędzy. Zamiast wyrzucać butelkę czy puszkę, można oddać je do sklepu i odebrać kaucję. Dla środowiska to ogromny krok w stronę gospodarki obiegu zamkniętego. Mniej odpadów na wysypiskach, więcej surowców wracających do produkcji i czystsze otoczenie. Szacunki mówią, że dzięki systemowi uda się odzyskać nawet ponad 90% opakowań po napojach. To z kolei sprawia, że producenci i sklepy zyskają narzędzie, które poprawi ich wizerunek i pozwoli spełnić unijne wymogi dotyczące recyklingu. Innymi słowy – wszyscy na tym wygrywamy.

Źródła

www.gov.pl

www.prawo.pl

tvn24.pl/biznes/

www.pit.pl