1 czerwca 2025 r. wchodzi w życie kilka bardzo istotnych zmian dla pracownika i przedsiębiorcy. Prezydent podpisał ustawę z 20 marca 2025 roku dotyczącą rynku pracy i służb zatrudnienia. Wraz z wejściem w życie przestaje obowiązywać ustawa z 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. W Dzienniku Ustaw opublikowano także ustawę o warunkach dopuszczalności powierzenia pracy cudzoziemcom na terytorium RP.
Jakie zmiany w prawie pracy od 1 czerwca 2025 r.?
12 maja 2025 roku opublikowano dwie kluczowe ustawy przygotowane przez Ministerstwo Pracy. W Dzienniku Ustaw znalazły się: ustawa regulująca zasady zatrudniania cudzoziemców w Polsce oraz ustawa dotycząca rynku pracy i funkcjonowania służb zatrudnienia.
Główne założenia ustawy:
- Zachęcanie większej liczby osób do podjęcia pracy.
- Usprawnienie funkcjonowania urzędów pracy.
- Szybsze dopasowanie kandydatów do ofert zatrudnienia.
- Szersze wykorzystanie narzędzi cyfrowych w obsłudze obywateli.
- Otwarcie systemu wsparcia na nowe grupy społeczne, np. rolników czy osoby starsze.
- Wprowadzenie świeżych form pomocy dla poszukujących pracy.
- Wzmocnienie pomocy dla osób już obecnych na rynku pracy.
Czego dotyczą zmiany w prawie pracy?
Nowe ustawy są odpowiedzią na cele wyznaczone w Krajowym Planie Odbudowy. Ich wdrożenie wpłynie na funkcjonowanie aż 340 powiatowych oraz 16 wojewódzkich urzędów pracy. Co więcej, wpłynie to instytucje takie jak Państwowa Inspekcja Pracy, Straż Graniczna, agencje pośrednictwa pracy, ośrodki szkoleniowe, Ochotnicze Hufce Pracy i wiele innych podmiotów zaangażowanych w rynek pracy.
Czego dotyczą zmiany w prawie pracy od 1 czerwca?
- Umożliwienie osobom bezrobotnym rejestracji w urzędzie pracy według miejsca zamieszkania, a nie zameldowania.
- Uruchomienie nowoczesnego systemu informatycznego wspierającego poszukiwanie zatrudnienia.
- Rozbudowa rządowej platformy ePraca, by zawierała więcej dostępnych ofert pracy.
- Rozszerzenie dostępu do narzędzi aktywizacyjnych dla osób prowadzących gospodarstwa rolne.
- Nowe formy wsparcia dla pracodawców zatrudniających seniorów i osoby po osiągnięciu wieku emerytalnego.
- Zwiększenie pomocy dla osób bezrobotnych pozostających długo poza rynkiem pracy.
- Kierowanie działań aktywizacyjnych także do osób nieaktywnych zawodowo.
- Rozbudowanie oferty wsparcia dla osób już pracujących, np. w zakresie rozwoju zawodowego.
- Dodatkowe ułatwienia i narzędzia dla właścicieli firm.
- Lepsze zabezpieczenie osób korzystających z usług komercyjnych agencji pośrednictwa pracy.
- Promowanie elastyczności zawodowej i mobilności pracowników.
- Wprowadzenie bonów na rozwój kompetencji zawodowych.
- Nowe narzędzia motywujące osoby bezrobotne do aktywności (pakiet aktywizacyjny).
- Pożyczka na cele edukacyjne.
- Podniesienie standardów i jakości odbywanych staży zawodowych.
- Pomoc dla osób dotkniętych zwolnieniami grupowymi.
- Zmiany w funkcjonowaniu Ochotniczych Hufców Pracy.
- Ukierunkowane działania pomocowe niepełnoletnich absolwentów szkół, zwłaszcza 17-latków.
- Szerszy dostęp do doradztwa zawodowego i planowania kariery.
- Wzmocnienie dialogu społecznego.
- Zmodyfikowanie zasad przyznawania statusu osoby bezrobotnej oraz uproszczone procedury rejestracyjne.
Dla kogo wsparcie zatrudnienia?
Przepisy ustawy odpowiadają na potrzeby konkretnych grup społecznych w zakresie pomocy dotyczącej zatrudnienia. Ustawa stanowi, że starosta ma możliwość zawarcia umowy z pracodawcą lub przedsiębiorcą. Na jej podstawie może przez okres do sześciu miesięcy refundować część kosztów związanych z zatrudnieniem określonych osób. Refundacja dotyczy wydatków poniesionych na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne. Obejmuje to osoby skierowane przez urząd pracy, które są bezrobotne, poszukujące pracy, niezatrudnione i które nie wykonują innej pracy zarobkowej. Dotyczy to także opiekunów osób niepełnosprawnych. Osoby te muszą być zatrudnione przynajmniej w połowie pełnego wymiaru czasu pracy. Kwota refundacji ustalana jest wcześniej, jednak nie może przekroczyć określonego limitu. Maksymalna wysokość refundacji to iloczyn liczby zatrudnionych (w przeliczeniu na pełny etat) oraz połowy minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w ostatnim dniu zatrudnienia danego miesiąca, powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od tej części wynagrodzenia.
Ustawa, w jednym z rozdziałów, przewiduje możliwość opracowania resortowego programu aktywizacyjnego. Może to zrobić minister właściwy do spraw pracy. Program ten może być skierowany do osób niepełnosprawnych lub do opiekunów osób niepełnosprawnych. W jego ramach można podejmować różne działania, których celem jest wspieranie aktywności zawodowej i społecznej tych osób. Finansowanie programu, łącznie z kosztami jego obsługi, pochodzi z Funduszu Pracy.
W ramach programu „Za życiem” rozszerzono zakres wsparcia dla opiekunów osób niepełnosprawnych, którzy poszukują pracy. Dzięki temu opiekunowie ci mogą korzystać ze wszystkich dostępnych form pomocy na takich samych zasadach jak osoby bezrobotne. Wprowadzono również obowiązek zatrudniania bezrobotnego przez co najmniej połowę okresu, na jaki przyznano refundację, po jej zakończeniu. W przeciwnym razie konieczny będzie zwrot udzielonego wsparcia. Dodatkowo przewidziano mechanizm uzupełniania stanowiska pracy, analogiczny do tego, jaki stosuje się przy pracach interwencyjnych.
Najważniejsze zmiany w prawie pracy od 1 czerwca
Do tej pory osoby poszukujące pracy napotykały istotne utrudnienie – musiały rejestrować się w urzędzie pracy właściwym dla miejsca zameldowania, a nie zamieszkania. Nowa ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia wprowadza zmiany w tym zakresie. Umożliwia rejestrację zgodnie z miejscem faktycznego pobytu, co znacznie ułatwia dostęp do wsparcia. Ustawa znosi również ograniczenia wiekowe przy korzystaniu z różnych narzędzi rynku pracy, w tym z bonu na zasiedlenie.
Natomiast jednym z kluczowych celów ustawy o warunkach zatrudniania cudzoziemców na terytorium Polski jest zapobieganie nadużyciom związanym z uzyskiwaniem zezwoleń na pracę wyłącznie w celu wjazdu do strefy Schengen. Przede wszystkim mają temu służyć nowe funkcje w systemach informatycznych. Co więcej, wzmocnienie roli publicznych służb zatrudnienia w procedurze wydawania zezwoleń, a także lepsza integracja systemów informatycznych różnych instytucji.