Najem mieszkania staje coraz popularniejszym środkiem dochodu dla wielu osób prywatnych. Przy stale rosnących stopach procentowych kredytów oraz większej trudności ubiegania się o kredyt, wynajem mieszkania często jest jedynym rozwiązaniem na jakie można sobie pozwolić. Kupna mieszkań stały się również popularną formą inwestycji oraz ulokowania pieniędzy. Jak wygląda kwestia źródła oraz rozliczania przychodów z najmu? Dowiedz się w dalszej części artykułu .
Najem mieszkania – forma opodatkowania
Ustawa o PIT wyróżnia najem, podnajem, dzierżawę, poddzierżawę oraz inne podobne umowy jako źródła dochodu. Najem można rozliczać jako prowadzenie działalności gospodarczej oraz prywatnie – bez względu na źródło przychodu. Dotychczas podatnik powinien sam zdecydować o formie opodatkowania. Powinien dokonać wyboru poprzez złożenie w urzędzie skarbowym oświadczenia o wyborze formy opodatkowania najmu prywatnego.
Zmiany z tytułu Polskiego Ładu wprowadziły ujednolicenie opodatkowania najmu. Od 2023 roku jednak jedyną dostępną formą będzie ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Utrudnia to sprawę, ponieważ wcześniej była możliwość obniżania kosztów dzięki amortyzacji nieruchomości. Jeżeli mieszkanie jest wynajmowane od dawna, można jednak do końca 2022 roku rozliczyć je na zasadach ogólnych, czyli skalą podatkową.
Podatek od najmu mieszkania – ile wynosi
Kwota zależy od tego, czy osoby rozliczają się w oparciu o zasady ogólne czy ryczałtem. W przypadku tego pierwszego – kwota naliczana jest od dochodu. Jeżeli dochód nie przekracza 85 528 zł rocznie, podatek wynosi 17%. Jeżeli przekracza, stawka wynosi 32%. W przypadku zasad ogólnych, obowiązuje kwota wolna od podatku, która wynosi 8 tys. zł. Jeżeli roczne dochody podatnika nie przekroczą tej kwoty, nie płaci on podatku od najmu.
Natomiast w przypadku ryczałtu, podatek obliczany jest od przychodu. Jeżeli przychód nie przekracza 100 tys. zł rocznie, stosuje się podatek w wysokości 8,5%. Nadwyżkę ponad limit rozlicza się według stawki 12,5%. Przedsiębiorcy mogą rozliczać omawiany podatek na zasadach ogólnych lub liniowo. Należy pamiętać, że przedsiębiorca musi prowadzić księgę przychodów i rozchodów, w której dokumentuje wpływy i wydatki związane z najmem. W przypadku podatku liniowego, stawka wynosi 19%.
Podatek od najmu mieszkania – jak zgłosić?
Wynajmujący w momencie podpisania najmu okazjonalnego ma obowiązek zgłoszenia tego faktu do urzędu skarbowego. Musi to wykonać w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia najmu. Najem tradycyjny nie musi zostać zgłoszony, ponieważ zgłoszenie następuje automatycznie, po wpłaceniu zaliczki na podatek dochodowy. Zaliczki należy wpłacać na mikrorachunek podatkowy. W przypadku przedsiębiorców – numer NIP, w przypadku reszty podatników – numer PESEL.
Wynajem mieszkania a podatek VAT
Oprócz podatku dochodowego, w niektórych przypadkach konieczne jest opłacenie również podatku VAT. Należy najpierw rozróżnić, czy najem dotyczy lokalu mieszkalnego czy użytkowego. W przypadku lokalu mieszkalnego podatnik może wykorzystać zwolnienie podatkowe. Jeżeli jednak dotyczy lokalu użytkowego, odprowadzenie podatku VAT jest obowiązkowe. Można również ubiegać się o zwolnienie podmiotowe, jeżeli wartość przychodów opodatkowanych nie przekroczy 200 tys. zł.
Brak rozliczenia najmu – konsekwencje
Osoba prywatna, która nie płaci podatków, narażona jest na zaległości i odsetki, które i tak będzie zobligowana zapłacić. W zależności od kwoty zadłużenia, takie zachowanie może zostać uznane jako:
- przestępstwo – w przypadku zaległości przekraczających pięciokrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę,
- wykroczenie skarbowe – w przypadku zaległości nie przekraczających powyższej kwoty.
Wykroczenie może skutkować karą w wysokości dwukrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę. Oprócz kary, podatnik zobligowany jest do zapłaty zaległego podatku oraz jego odsetek. Sprawa ma się inaczej w przypadku przestępstwa skarbowego – karę wymierza sąd, który określa liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki dziennej. Bierze pod uwagę również dochody sprawcy oraz możliwości zarobkowe. Aby uniknąć kary podatnik, który nie odprowadza podatku od dochodu z najmu, powinien zgłosić ten fakt jak najszybciej w formie czynnego żalu do urzędu skarbowego oraz natychmiast uregulować zaległe zobowiązania.