W 2025 roku w Polsce wchodzi w życie nowa metoda rozliczania podatku dochodowego – metoda kasowa PIT. Zmiana ta ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa finansowego przedsiębiorców i ułatwienie zarządzania podatkami. W artykule przedstawiamy, na czym polega metoda kasowa PIT, kto może z niej skorzystać oraz jakie są jej wady i zalety. Odpowiemy także na pytania o wpływ tych zmian na rozliczenia VAT.
Czym jest metoda kasowa PIT?
Metoda kasowa PIT polega na rozliczaniu podatku dochodowego dopiero wtedy, gdy przedsiębiorca faktycznie otrzyma zapłatę za świadczone usługi lub sprzedane towary, zamiast w momencie wystawienia faktury. Podobnie działa to w przypadku kosztów – można je uwzględnić dopiero po ich uregulowaniu. Jest to istotna zmiana, która eliminuje konieczność płacenia podatku od faktur, za które przedsiębiorca nie otrzymał jeszcze zapłaty.
Kto może skorzystać z metody kasowej PIT?
Z metody kasowej PIT skorzystają przedsiębiorcy, którzy spełnią określone kryteria związane z przychodami, formą prawną działalności oraz sytuacją finansową. Nowe przepisy wprowadzają pewne ograniczenia i przywileje, które warto znać:
Przychody
Metoda kasowa PIT jest dostępna dla przedsiębiorców, których przychód za poprzedni rok podatkowy nie przekroczył 1 mln zł. Jest to niższy próg niż w przypadku innych metod rozliczeń. To oznacza, że rozwiązanie jest skierowane przede wszystkim do mikro i małych firm.
Nowopowstałe firmy
Nowopowstałe przedsiębiorstwa również mogą skorzystać z tej formy rozliczenia. Dla takich firm nie ma jeszcze danych historycznych o przychodach. Dlatego prawo zakłada, że automatycznie spełniają kryterium przychodowe w pierwszym roku działalności. Dzięki temu nowi przedsiębiorcy mają możliwość uniknięcia płacenia podatku od niezapłaconych faktur już od początku swojej działalności.
Forma prawna działalności
PIT kasowy będzie dostępny przede wszystkim dla przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, niezależnie od tego, czy zatrudniają pracowników. Możliwość ta obejmuje również niektóre spółki osobowe, takie jak spółki partnerskie.
Jednocześnie ustawodawca wykluczył z grona beneficjentów tej metody wspólników spółek jawnych, komandytowych i cywilnych, co oznacza, że firmy działające w tych formach nie będą mogły rozliczać podatków w ramach metody kasowej.
Status VAT
Dodatkowym warunkiem jest posiadanie statusu czynnego podatnika VAT, ponieważ metoda kasowa PIT wymaga stosowania podobnej metody w rozliczeniach VAT. Oznacza to, że firmy zwolnione z VAT nie będą mogły wybrać tej formy rozliczenia.
Jakie są warunki i obowiązki związane z kasowym PIT?
Wybór metody kasowej PIT wiąże się z dodatkowymi obowiązkami i specyficznymi zasadami, które przedsiębiorca musi przestrzegać, aby prawidłowo rozliczać podatki. Oto najważniejsze z nich:
- Prowadzenie dodatkowej ewidencji – Przedsiębiorcy korzystający z metody kasowej PIT są zobowiązani do prowadzenia szczegółowej ewidencji dokumentującej przychody rozliczane w tej formie. Zestawienie to powinno zawierać następujące dane: datę wystawienia faktury, numer faktury, kwotę należności, datę faktycznego uregulowania płatności. Taka ewidencja ma kluczowe znaczenie dla poprawnego obliczenia podatku oraz ewentualnych kontroli podatkowych.
- Obowiązek rozliczenia podatku po upływie 2 lat – Choć metoda kasowa PIT pozwala na rozliczanie przychodów w momencie ich faktycznego otrzymania, istnieje ważny wyjątek. Jeśli od wystawienia faktury miną dwa lata, przedsiębiorca jest zobowiązany rozliczyć należny podatek, nawet jeśli zapłata od kontrahenta nie została uregulowana. To kluczowy aspekt, na który należy zwrócić uwagę, aby uniknąć zaległości podatkowych.
- Rozliczanie kosztów zgodnie z metodą kasową – Metoda kasowa PIT dotyczy nie tylko przychodów, ale również kosztów. Oznacza to, że przedsiębiorca może ująć w kosztach fakturę zakupową dopiero po jej faktycznym opłaceniu. Ten wymóg może wpłynąć na zarządzanie finansami firmy, zwłaszcza w przypadku dużych wydatków.
- Uważne zarządzanie terminami – Metoda kasowa PIT wymaga precyzyjnego monitorowania terminów płatności i związanych z nimi zobowiązań podatkowych. Zarówno przychody, jak i koszty muszą być ujęte w rozliczeniach zgodnie z datą faktycznego przepływu środków. To nakłada na przedsiębiorcę dodatkowe obowiązki w zakresie księgowości.
- Wsparcie narzędzi księgowych – Ze względu na złożoność wymagań, prowadzenie rozliczeń metodą kasową PIT wymaga dokładnego prowadzenia dokumentacji. Wsparcie specjalistycznych programów księgowych, takich jak KPiR Varico, może znacząco ułatwić prowadzenie ewidencji, monitorowanie terminów i zgodność z przepisami.
Wady i zalety metody kasowej PIT
Jak każda zmiana, również metoda kasowa PIT ma swoje plusy i minusy.
Zalety:
- Eliminacja ryzyka finansowego: Podatek odprowadzasz tylko od faktycznie otrzymanych płatności.
- Lepsza płynność finansowa: Nie musisz płacić podatku od niezapłaconych faktur. Będzie to szczególnie korzystne dla firm, które osiągają niskie przychody.
- Prostota w rozliczeniach: Łatwiejsze powiązanie przychodów i kosztów z faktycznym przepływem środków.
Wady:
- Konieczność ścisłej ewidencji płatności: Wymaga dokładnego monitorowania przepływu środków.
- Ograniczenia: Nie wszyscy przedsiębiorcy mogą skorzystać z tej metody, np. duże firmy są wyłączone z programu.
- Potencjalne opóźnienia w odliczeniach VAT: VAT można rozliczyć dopiero po zapłacie.
Jak metoda kasowa PIT zmieni system rozliczeń?
Metoda kasowa PIT ma przede wszystkim chronić przedsiębiorców przed koniecznością płacenia podatku od faktur, za które nie otrzymali zapłaty. Daje to większe poczucie bezpieczeństwa w prowadzeniu działalności gospodarczej. Nowe przepisy mogą także zredukować liczbę firm niewypłacalnych, które w wyniku zaległości kontrahentów nie były w stanie regulować zobowiązań podatkowych.
Dzięki możliwości powiązania metody kasowej PIT z programami księgowymi, takimi jak KPiR Varico, przedsiębiorcy mogą łatwiej zarządzać rozliczeniami podatkowymi, co przekłada się na oszczędność czasu i minimalizację błędów.
Podsumowanie
Metoda kasowa PIT to rewolucyjna zmiana, która od 2025 roku może znacząco wpłynąć na sposób rozliczania podatków przez polskich przedsiębiorców. Daje większą elastyczność i ochronę przed problemami z płynnością finansową, choć wymaga bardziej precyzyjnego prowadzenia księgowości. Wybór tej metody warto dobrze przemyśleć.