Mechanizm podzielonej płatności – czego dotyczy zmiana prawna?

Split payment zastąpi odwrotne obciążenie

Od 1 listopada br. weszły w życie przepisy dotyczące zastosowania systemu płatności, w którym kwota podatku VAT trafia na wyodrębniony rachunek bankowy (rachunek VAT). Podstawowym celem zmian jest zastąpienie obowiązujących rozwiązań rozliczania podatku VAT, czyli odwrotnego obciążenia. Nowa metoda – mechanizm podzielonej płatności (MPP) – ma stanowić pewnego rodzaju narzędzie do przeciwdziałania wyłudzeniom i innym oszustwom. Split payment dotyczy jednak tylko określonych towarów i usług objętych odwrotnym obciążeniem, a także odnosi się wyłącznie do tych transakcji, które przekraczają 15 tysięcy złotych.

Dla kogo podzielona płatność?

Podzielona płatność nie oznacza ręcznego obowiązku dokonywania dwóch osobnych przelewów dla jednej transakcji – automatycznie rozlicza ją bank. Sprzedający musi oznaczać faktury dotyczące split payment słowami „mechanizm podzielonej płatności”, a kupujący będzie korzystać z tzw. komunikatu przelewu.

Obowiązkowy MPP ma być stosowany w relacjach B2B wyłącznie w zakresie faktur, których kwota wynosi powyżej 15 tys. i z uwagi na wartość podlega obowiązkowemu uregulowaniu płatności przelewem, a także które dotyczą towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15. Przedsiębiorcy, którzy muszą zmienić metodę rozliczania VAT, to przede wszystkim sprzedawcy towarów objętych dotychczasowym odwrotnym obciążeniem i zakresem odpowiedzialności podatkowej (czyli obejmie towary i usługi wymienione obecnie w załączniku nr 11, 13 i 14). Dodatkowo od 1 listopada br. dotyczy to również sprzedaży przedmiotów z branży:

  • węglowej,
  • stalowej,
  • paliwowej,
  • budowlanej,
  • elektronicznej,
  • metali niezależnych i recyklingu,
  • części samochodowych.

Czy da się uniknąć przymusu podzielonej płatności?

Warto mieć na uwadze, że znajdą się przypadki, w których nabywca będzie chciał rozdzielić zakupy na dwie faktury, aby uniknąć MPP: jedną z towarami objętymi split payment, o łącznej wartości poniżej 15 tysięcy złotych i drugą z towarami spoza załącznika nr 15. W takiej sytuacji za VAT przedmiotów określonych dla mechanizmu podzielonej płatności nabywca będzie odpowiadał solidarnie ze sprzedawcą, jeśli ten nie zapłaci od nich podatku – urząd zażąda zapłaty od nabywcy.

Jednak niedociągnięć może być więcej. Jeśli sprzedający nie oznaczy faktury słowami „mechanizm podzielonej płatności”, a będzie ona dotyczyć transakcji powyżej 15 tys. oraz towarów z załącznika nr 15, to przerzuca na nabywcę obowiązek ustalenia, za które zakupy musi zapłacić w split payment – tym samym w przypadku pomyłki i uregulowania całej należności na zwykły rachunek rozliczeniowy, nabywcy grożą sankcje.

Co więcej?

Wprowadzenie obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności może przynieść kilka istotnych korzyści. Przyspieszony zwrot VAT z Urzędu Skarbowego, który jest zobowiązany do dokonania tego w ciągu 25 dni, jeśli podatnik wraz z deklaracją złoży odpowiedni wniosek do US. Wcześniejsza zapłata VAT oraz przyspieszony zwrot VAT mogą bezpośrednio wpłynąć na płynność finansową firmy.

Sprzedawcy, aby ułatwić sobie rozliczanie transakcji, mogą każdą fakturę oznaczać słowami „mechanizm podzielonej płatności”, ale wtedy równowartość podatku zawsze znajdzie się na rachunku VAT, a nie na zwykłym koncie rozliczeniowym.

Należy pamiętać, że płatność z MPP możliwa na razie jest tylko za pomocą przelewów bankowych. Ministerstwo Finansów chce w przyszłości wprowadzić płatność split payment także za pomocą karty płatniczej lub kodu BLIK, jednak nie wiadomo kiedy takie rozwiązanie nastąpi. Warto zaznaczyć, że równowartość podatku VAT musi być już wyłącznie w złotówkach, a jedynie kwotę netto płacić można w obcych walutach. Dotyczy to głównie płatności zagranicznych do Polski, a nie odwrotnie.

Na dzisiaj split payment obowiązywać ma do 2022 roku. Podatnicy objęci obowiązkowym MPP mogą jednak od 1 listopada liczyć na dodatkowe ułatwienia np. opłacanie z rachunku VAT również należności z tytułu podatków dochodowych, akcyzy, cła, VAT od importu oraz składek ZUS czy przelewanie płatności jednym komunikatem za więcej niż jedną fakturę.