W 2021 r. zaczął obowiązywać tzw. estoński CIT, inaczej nazywany ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych. Jak wygląda w praktyce i kto może z niego skorzystać? Na czym polega atrakcyjność tego sposobu opodatkowania?
Założenia estońskiego CIT-u
Estoński CIT to model opodatkowania, który różni się od klasycznego CIT-u momentem powstania zobowiązania podatkowego. Taki system ułatwia prowadzenie działalności, dzięki braku obowiązku opłacania podatku od bieżących dochodów. Ma to na celu zachęcenie do dalszego rozwoju finansowego, czy inwestycji z wypracowanych zysków. Jak? CIT Estoński odracza moment powstania zobowiązania podatkowego, tym samym przesuwa obowiązek zapłaty podatku do momentu wypłaty zysku ze spółki. Wiąże się to również z brakiem zaliczek miesięcznych, czy mniejszą liczbą miesięcznych obowiązków Dodatkowo wynik podatkowy określany jest w oparciu o dane księgowe – nie ma odrębnej rachunkowości podatkowej. Ten system opodatkowania może ułatwić utrzymanie płynności finansowej. Polska wersja estońskiego CIT-u jest jednak ograniczona za sprawą szeregu rozwiązań zawężających krąg przedsiębiorców uprawnionych do korzystania z tej metody.
Kryteria CIT-u estońskiego
Jakie kryteria musi spełnić spółka kapitałowa, aby skorzystać z estońskiego CIT-u wg. Ministerstwa Finansów?
- Przychody nie przekraczają 100 mln zł.
- Spółka nie posiada udziałów w innych podmiotach.
- Udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne.
- Spółka zatrudnia min. 3 osoby (z wyłączeniem udziałowców).
- Przychody pasywne nie są mniejsze niż przychody z działalności operacyjnej.
- Spółka ponosi nakłady inwestycyjne.
CIT estoński – korzyści
Zdecydowanie największą zaletą estońskiego CIT-u jest fakt, że spółki nie płacą podatku tak długo, dopóki zysk pozostanie w spółce i będzie reinwestowany. Ponadto jest znacznym uproszczeniem rozliczeń podatkowych. Ryczałt od dochodów spółek kapitałowych może przyczynić się do wzrostu innowacyjności. Grono przedsiębiorców będzie miało większe zdolności inwestycyjne, dzięki czemu w łatwy sposób można zlikwidować bariery rozwojowe. W spółce będącej bardziej odpornej na kryzysy, bez wątpienia wzrośnie produktywność i wraz z nią liczba miejsc pracy.
Podatnicy mogą wybrać tą metodę opodatkowania na 4 lata, z możliwością przedłużenia na kolejne 4-letnie okresy. Obowiązki związane z obsługą podatku są w tym okresie zredukowane do minimum. Każda spółka kapitałowa musi prowadzić rachunkowość finansową, jednak oprócz tego nie musi już prowadzić dodatkowej ewidencji. Źródłem zobowiązań podatkowych staje się wyłącznie dystrybucja, o której decydują wspólnicy.
Rozwiązania CIT estoński
Zgodnie z założeniami nowelizacji ustawy o CIT występują głównie dwa modele skorzystania z tego rozwiązania:
- model opodatkowania ryczałtowego wyłącznie dystrybuowanych zysków (tak jak to jest w Estonii) – te podmioty, które wybiorą to rozwiązanie będą musiały dokonywać inwestycji. Oznacza to, że są zobowiązane do zwiększania wydatków na wytworzenie lub nabycie nowych środków trwałych zaliczonych do grupy 3–8 Klasyfikacji Środków Trwałych, które mają być poniesione na cel inwestycyjny;
- rachunek inwestycyjny – podatnik może zaliczać odpisy na taki fundusz do kosztów uzyskania przychodów.
Spółki wybierając estoński CIT płacą podatek wg wyższej stawki niż dotychczas (art. 28o ustawy o CIT). Wysokość tego obciążenia jest zależna od wielkości spółki oraz od tego, czy podatnik dokonywał w okresie ryczałtu znaczących nakładów inwestycyjnych. Stawki wynoszą zatem: 19% do 25% i 9% do 15% (u małych podatników). Ustalenia stawki dokonuje się dla danego roku podatkowego, ze względu na 4-letni okres.
Podatnicy mogą stawkę o 5 punktów procentowych (do poziomu 20% i 10%) jeśli nakłady na cele inwestycyjne będą odpowiednio wysokie (50% w każdym dwuletnim okresie rozliczania nakładów, bądź 110% w każdym czteroletnim okresie ich rozliczania).
Obowiązkowe nakłady inwestycyjne nałożone na spółkę w przypadku wyboru estońskiego CIT-u wynoszą 15% (przy czym nie mniej niż 20 tys. zł) w okresie dwóch kolejno następujących po sobie lat, lub 33% (nie mniej niż 50 tys. zł) w okresach czteroletnich.
Obciążenia podatkowe
- Podatek od dochodu z przekształcenia.
- Różnice przejściowe między wynikiem podatkowym a wynikiem bilansowym.
- Wypłata dywidendy.
- Przekroczenie 100 mln.
- Opodatkowanie dla wspólnika od otrzymania dywidendy, lub innej korzyści od spółki.
- Niedochowanie warunków do korzystania z estońskiego CIT (przy wyjściu z estońskiego systemu).
- Brak wypłaty zysku lub brak przeznaczenia go na pokrycie strat w okresie korzystania z estońskiego CIT od dochodu z przekształcenia (przy wyjściu z estońskiego systemu).